Trong tháng Bảy, đài ABC mở cuộc thăm dò để xem chúng ta đang nghĩ gì về đất nước mình đang sống. Đây chuyện hay, vì khá đông chúng ta sống trên đất nước này có khi gần nửa cuộc đời mà lòng còn đặt ở đâu đâu.
Nói ra bạn đọc đừng cười: ngay đến anh em làm việc trong tòa soạn Việt Luận có người lớn lên ở đây, có người ở đây gần hết cuộc đời mà chắc là trên vai rất nặng hành trang mang từ đất mẹ nên cõi lòng còn để lại ở bên ấy. Hiển nhiên, làm sao quên được đất mẹ. Nhất là khi đồng bào mình chưa được sống xứng kiếp người. Di dân nào cũng mang quá khứ đến đây. Hơn nữa, là người tị nạn thì quá khứ ấy không phải chỉ là nỗi nhớ mà là cuốn rún chưa lìa của người bất đắt dĩ phải đi xa.
Dẫu thế, đã sống ở đây thì chúng ta có bổn phận với đất nước này. Cha ông mình chẳng từng nói ‘ăn cây nào rào cây nấy’ đó sao? Nào ta thử hỏi lòng mình ‘Tôi nghĩ gì về đất nước Úc đang ở dưới chân tôi?’
Tại trang web https://australiatalks.abc.net.au/, đài ABC một lần nữa mời bạn đọc Việt Luận trả lời rất nhiều câu hỏi để xem mình đã là Úc tới đâu. Trong đó, người ta hỏi ‘Hướng tới tương lai của nước Úc, bạn có thấy lạc quan không? 51% trả lời ‘lạc quan’. Con số này không nhiều nhưng hơn tâm trạng của thế giới khá xa. Trên thế giới, chỉ có 30% người thấy lạc quan cho tương lai của hành tinh này. Vậy thì ‘lạc quan’ là tính cách của người Úc đó. Mà là người Úc thì sống rất hạnh phúc. Kết quả thăm dò cho thấy bạn trẻ ở lứa tuổi ‘hăm mấy’ ít thấy hạnh phúc nhất. Nhưng sống ở đây càng già thì càng thấy sung sướng. Hơn 65tuổi, rất sướng. Sướng nhất ở Úc là các cụ trên 75. Ngay đến sức khoẻ, dường như càng sống lâu ở Úc người ta càng thấy mình khoẻ ra. Chỉ có phân nửa người Úc dưới 50 tuổi cho mình khoẻ mạnh; nhưng lên đến 71% các cụ từ 65 tuổi trở lên lại thấy mình… khoẻ.
Bước qua phía tiêu cực, xin hỏi: ‘Là người sống Úc, bạn đọc đang lo lắng điều gì nhất?’ Rõ ràng mỗi người có mối lo riêng. Cuộc thăm dò có tên ‘Australia Talks, nước Úc lên tiếng’ kể 27 mối lo cho người Úc chấm. Kết quả: đông nhất người Úc lo lắng… chuyện mưa nắng thất thường. 72% chấm ‘climate change, thay đổi khí hậu’ đang làm mình lo nhất. Kế đến, chúng ta – tức 62% người sống ở đây – đang lo rồi ra khi về già có đủ tiền để sống hay không. Hai mối lo thứ ba và thứ tư là sức khoẻ (56%) và những chuyện bất tường dám xảy đến khi chúng ta về già (50%).
Bạn đọc Việt Luận có thể ghé vô trang web https:// australiatalks.abc.net.au/ trả lời các câu hỏi để biết mình có chung mối lo với người Úc, có vui một niềm vui như phần lớn người Úc. Câu hỏi trong cuộc thăm dò này khá nhiều (lên đến gần 500) từ chuyện lớn như lo lắng gì, có đủ ăn đủ mặc không… đến chuyện nhỏ như có biết tên ông bà hàng xóm hay có dám đi bộ một mình trong đêm khuya không. Sau khi trả lời các câu hỏi, đài ABC sẽ cho biết bạn đọc đang hoà nhập vào nếp nghĩ và lối sống của người Úc đến đâu. Thật vậy, làm người Úc không phải chỉ sống ở đất nước này, mang quốc tịch Úc, đi cày và đóng thuế… Làm người Úc không phải chỉ nói tiếng Anh theo giọng ‘G’day’, uống bia VB, ủng hộ đội banh, treo cờ Úc trong nhà,… mà còn vui niềm vui của nước Úc, buồn nỗi buồn của Úc.
Kết quả thăm dò Australia talks cho thấy gần hết người sống ở đây — dù giàu dù nghèo, dù di dân dù Úc rặc, dù ở Bắc Úc nắng đỏ bụi hồng đến Nam Cực lạnh teo – đều hãnh diện với nước Úc. Ai ai cũng nghĩ ‘Australia is the best country in the world in which to live, tôi đang được sống ở Úc là đất nước tuyệt hảo trên thế giới’. Bạn đọc Việt Luận có hãnh diện như vậy không? Nếu có, bạn đang làm người Úc rồi đó.
Có vài điều chúng ta tưởng ‘Úc là vậy!’ nhưng kết quả thăm dò này cho thấy hơi khác. Có người tưởng sống lối Úc là ‘nhà ai nấy sống’. Quả đúng vậy vì láng giếng Úc không chõ mũi sang nhà hàng xóm. Nhưng hai phần ba người Úc vẫn biết tên hàng xóm của mình. Biết tên hàng xóm là số đông người đang sống ở Úc. Có người tưởng Úc là nơi bao dung đón người tứ phương đến đây làm lại cuộc đời. Nhưng ba phần tư người Úc cho rằng đang có nhiều kỳ thị chủng tộc ở đất nước này.
Cuối cùng, là di dân hay tị nạn bạn đọc Việt Luận có nghĩ mình cần phải ra sức hơn nữa để thích ứng vào nếp sống Úc không? Đã sống ở Úc thì mỗi ngày một Úc hơn chứ — bạn đọc có thể nghĩ thế. Còn kết quả thăm dò Australia talks cho biết cứ hai người đang sống ở đây thì có một nghĩ trong bụng: di dân chẳng cần cố gắng hơn nữa để thích ứng vào lối sống Úc. Chắc là chúng ta đã là Úc đủ rồi chăng? – Chả biết nữa.
Việt Luận